مراقبت از ساختمان‌ها و حفظ زیبایی آنها کاری است بسیار دشوار که اغلب افراد از آن سر باز می‌زنند. مسائل متعددی از جمله آلودگی هوا، فرسودگی مصالح و… زیبایی نما را تحت تأثیر منفی خود قرار می‌دهند. در این بین شوره آجر و سنگ نما مشکلی است که نه تنها جذابیت نمای ساختمان را کاهش می‌دهد بلکه نگرانی اهالی را از بابت امنیت و مقاومت سازه به همراه دارد. در ادامه این متن قصد داریم تا شما را با علت کثیفی آجر و سنگ نما با شوره، چیستی و روش‌های برطرف کردن آن آشنا نماییم.
آشنایی با به وجود آمدن شوره در آجر و سنگ نما
از آنجایی که ساختمان‌ها محل آسایش و امنیت ما هستند، وضعیت سلامت آنها بیش از هر چیزی حساسیتمان را بر می‌انگیزد. با توجه به چنین نکته‌ای، مشاهده لکه‌های سفید روی نمای سازه‌ها که از آنها با عنوان شوره آجر و سنگ نما یاد می‌شود؛ می‌تواند ترسناک باشد. به منظور کاهش نگرانی شما باید بگوییم که این لکه‌های سفید و پودری شکل از تجمع املاح آب به جای می‌مانند.
رطوبت‌های بیرونی مانند باران، برف، آب حاصل از شست و شو، نم و رطوبت داخلی ساختمان، عرق کردن به دنبال تغییرات دما و… همگی باعث می‌شوند تا روی سطح نما و مصالح به کار رفته در آن پس از تبخیر یا خشک شدن آب، املاح به جای بمانند. با گذر زمان حجم املاح جمع شده به حدی می‌رسد که شما می‌توانید اثر آن را به شکل رسوب، شوره یا پودرهای سفید مشاهده نمایید.
در آخر این قسمت حال که با شوره و شیوه پدید آمدن آن آشنا شدید لازم است اضافه کنیم که این پدیده به هیچ عنوان کیفیت و استقامت مصالح را تحت تأثیر خود قرار نمی‌دهد و تنها نمای ظاهری را ناخوشایند می‌سازد.
انواع شوره آجر و سنگ نما
انواع شوره آجر و سنگ نمابه طور کلی علت کثیفی آجر و سنگ نما به واسطه شوره همان چیزی است که در ابتدا گفتیم اما خود شوره با توجه به زمان تشکیل به دو دسته گوناگون تقسیم می‌شود. در زیر به این دو نوع اشاره می‌کنیم.
شوره اولیه: ظاهر شدن این شوره در 72 ساعت اولیه ساخت نما، اتفاق می‌افتد. پدید آمدن شوره اولیه به دنبال وجود آب اضافی در ملاتی است که از آن برای نصب کردن سنگ، آجر و یا… استفاده شده است. این آب اضافی نمک و سایر املاح را به سطح سنگ می‌آورد و شوره کم کم ظاهر می‌شود.
شوره ثانویه: شوره ثانویه که موضوع اصلی مورد بحث ما نیز است، به مرور زمانبه واسطه رطوبت خارجی و روی سطح جمع شدن املاح و نمک ایجاد می‌شود.
علت کثیفی آجر و سنگ نما به واسطه شوره
پیش تر به شکل خلاصه به انواع عواملی که باعث پدید آمدن شوره‌ها و به دنبال آن کثیفی آجر و سنگ نما می‌شوند اشاره کردیم اما حالا قصد داریم تمامی عوامل اثر گذار را به شکل دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.
آب و هوای مرطوب: در نواحی شمالی و جنوبی کشور به دلیل شرجی و رطوبت بالای هوا بیش از هرجای دیگری می‌توان شاهد شوره آجر و سنگ نما بود. جدا از این دو ناحیه سایر مناطقی که بارندگی‌های زیادی دارند با این مسئله دست و پنجه نرم می‌کنند. رطوبت بالا موجب می‌شود تا حجم املاح جمع شده روی نما مدام افزایش پیدا کند به خصوص اگر آب آن منطقه سنگین و پر از املاح معدنی باشد.
بافت متخلخل سنگ: سنگ‌هایی که از بافتی متخلخل با قابلیت حرکت آسان جریان آب و املاح درون آنها دارند، بیش از هر چیزی با مشکل شوره مواجه می‌شوند. از جمله این سنگ‌ها می‌توان به تراورتن اشاره کرد که بسیار برای طراحی نما نیز محبوب است. توصیه ما این است تا در مناطقی که با رطوبت هوای بالا و بارندگی زیاد همراه هستند از این نوع سنگ و موارد مشابه آن استفاده نشود و یا تلاش شود تا با کمک گرفتن از مصالحی مانند رزین تا حدی خاصیت متخلخل بودن را کاهش داد.
کیفیت ملات: ملاتی که به منظور کنار هم قرار دادن سنگ‌های نما مورد استفاده قرار می‌گیرد حتما بایستی با آب شیرین و ترجیحا با املاح کم ساخته شده باشد. استفاده از آب شور و سنگین احتمال شوره آجر و سنگ نما را به شکل محسوسی افزایش خواهد داد.
کیفیت ساخت دیوار پشتی: نمای ساختمان روی یک سطح که اصطلاحا دیوار پشتی نامیده می‌شود، سوار خواهد شد. حال اگر این دیوار با مصالح بی‌کیفیت، ساختاری متخلخل و… ساخته شده باشد انتقال آب و رطوبت از داخل به بیرون را افزایش می‌دهد. این مورد خود علت کثیفی آجر و سنگ نما است. از سوی دیگر این مسئله کاهش استقامت و زیبایی نما را نیز با خود به دنبال دارد.
نمک سنگ: جالب است بدانید که میزان نمک موجود در سنگ نیز بر روی شدت پدید آمدن شوره‌ها بسیار مؤثر خواهد بود. سنگ‌های آهکی و سنگ‌هایی که با حفاری در مناطق کویری به دست آمده‌اند از نظر مقاومت در برابر شوره زدن بسیار ضعیف هستند.
با توجه داشتن به تمامی این موارد می‌توان مسئله شوره آجر و سنگ نما را تا حد زیادی کاهش داد و از بروز بیش از حد آن جلوگیری نمود اما متاسفانه نمی‌توان به طور کامل علت کثیفی آجر و سنگ نما به واسطه شوره را حذف کرد.
روش‌های کاهش و حذف شوره آجر و سنگ نما
با رعایت کردن نکات و راه حل‌های زیر می‌توانید مشکل شوره آجر و سنگ نما را تا حد زیادی کنترل کنید.
- به کارگیری شن‌های شسته شده یا نمونه‌هایی که حاوی نمک و سولفات کمتری هستند
- استفاده از پیچ، پلاک و پین برای نصب نما به جای ملات
- نگهداری سنگ پیش از نصب در محلی خشک یا درون پالت
- استفاده از سیلر برای آب بندی
- تمیز نگه داشتن سنگ
- کمک گرفتن از رزین و روش اپوکسی کردن برای نفوذ ناپذیری سنگ و براق شدن سطح
- می‌توان از سمباده یا دستمال زبر برای ساییدن سطح سنگ و از بین بردن شوره‌ها کمک گرفت که البته با ایجاد خراش روی سطح نما همراه است. استفاده از محصولات نانو با خاصیت آبگریزی که ویژگی‌های یک محلول ضد شوره را با خود به دنبال دارند.
- روش سنگ ساب که به شکل یک دست، لایه‌ای از نما را برداشته و شوره‌ها را حذف می‌کند.
- واتر جت به همراه شستن شوره‌ها با فشار زیاد، دانه‌های شن را نیز روی سطح نما قرار می‌دهد. این روش می‌تواند باعث ایجاد شوره‌های مجدد با گذر زمان شود.
همه این موارد چه پیش از نصب نما و چه بعد از آن می‌توانند به جلوگیری از شوره زیاد کمک کنند. به یاد داشته باشید آب بندی زیاد و تلاش برای پوشاندن کامل سنگ باعث می‌شود تا سنگ نما نتواند نفس بکشد و این خود در طولانی مدت از کیفیت آن می‌کاهد.
کلام پایانی
ظاهر شدن شوره آجر یا سنگ نما اتفاقی گریز ناپذیر است که به دنبال رطوبت و روی سطح آمدن املاح و نمک‌های آب و سنگ ایجاد می‌شود. به منظور کاهش چنین اتفاقی می‌توان روش‌های متعددی مانند حذف ملات برای نصب نما، آب بندی، رزین کاری و استفاده از محصولات نانو را در پیش گرفت اما حذف همیشگی آن اقدامی است که از دست کسی برنمی‌آید. علت کثیفی آجر و سنگ نما با شوره می‌تواند با انتخاب سنگ نمای درست و نصب اصولی تا حد زیادی برطرف شود.
